Trump Áp Thuế Mạnh Chưa Từng Có: Kinh Tế Thế Giới Chao Đảo, Việt Nam Đối Mặt Thách Thức Lớn

Trump Áp Thuế Mạnh Chưa Từng Có: Kinh Tế Thế Giới Chao Đảo, Việt Nam Đối Mặt Thách Thức Lớn

1. Bước ngoặt trong chính sách thương mại toàn cầu

Ngày 2/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố áp dụng thuế quan đối ứng đối với hàng nhập khẩu vào Mỹ, động thái được đánh giá là một "cú sốc" đối với nền kinh tế thế giới. Trong bối cảnh nhiều quốc gia vừa thoát khỏi thời kỳ lạm phát cao kỷ lục sau đại dịch Covid-19 và vẫn đang vật lộn với nợ công cùng những bất ổn địa chính trị, quyết định này có thể làm thay đổi trật tự thương mại toàn cầu và đẩy nhiều nền kinh tế vào suy thoái.

Theo các chuyên gia, thuế quan đối ứng của ông Trump là một bước ngoặt lớn đối với hệ thống toàn cầu hóa, vốn phụ thuộc vào sức mạnh và độ tin cậy của Mỹ - nền kinh tế lớn nhất thế giới.

2. Tác động đến nền kinh tế thế giới

Theo tuyên bố của ông Trump tại Nhà Trắng, Mỹ sẽ áp mức thuế quan cơ sở 10% với toàn bộ hàng nhập khẩu. Đặc biệt, một số đối tác thương mại lớn như Trung Quốc sẽ chịu mức thuế 34%, Liên minh châu Âu (EU) 20%, Nhật Bản 24% và Hàn Quốc 25%. Ngoài ra, từ ngày 3/4, Mỹ sẽ bắt đầu áp dụng mức thuế 25% đối với ô tô và phụ tùng nhập khẩu từ nước ngoài.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng động thái này có thể gây ra những tác động sâu rộng, ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả hàng hóa, chuỗi cung ứng toàn cầu và tăng trưởng kinh tế. Ông Takahide Kiuchi, nhà kinh tế trưởng tại Viện nghiên cứu Nomura, nhận định: "Thuế quan của ông Trump có thể phá hủy trật tự thương mại tự do toàn cầu mà chính Mỹ đã đi tiên phong từ sau Thế chiến thứ hai".

Trong những tháng tới, hậu quả trực tiếp của chính sách thuế quan này sẽ là giá cả hàng hóa tăng cao, làm giảm nhu cầu tiêu dùng và gây khó khăn cho các doanh nghiệp trên toàn cầu. Ông Antonio Fatas, chuyên gia kinh tế vĩ mô tại INSEAD (Pháp) và là cố vấn của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), cảnh báo: "Nền kinh tế Mỹ và thế giới có nguy cơ rơi vào suy thoái do sự bất ổn gia tăng và sự suy giảm hiệu quả trong hoạt động kinh tế".

3. Chuỗi cung ứng toàn cầu bị gián đoạn

Thuế quan đối ứng có thể gây ra một cuộc chiến thương mại quy mô lớn, đặc biệt tác động đến các quốc gia có nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu như Trung Quốc. Khi nhu cầu tiêu dùng giảm mạnh, Trung Quốc sẽ phải tìm kiếm thị trường mới để tiêu thụ hàng hóa, đồng thời đối mặt với nguy cơ tăng trưởng chậm lại.

Ngoài ra, sự gián đoạn chuỗi cung ứng có thể khiến chi phí sản xuất tăng vọt, đẩy giá cả hàng hóa lên cao và gây ra lạm phát vượt mức kiểm soát. Nhiều ngân hàng trung ương, vốn đang có xu hướng giảm lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, có thể phải thay đổi chiến lược để đối phó với lạm phát.

4. Mỹ sẽ được hưởng lợi hay chịu thiệt?

Tổng thống Trump cho rằng thuế quan đối ứng sẽ giúp khôi phục ngành sản xuất chiến lược của Mỹ, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư trong nước thay vì nhập khẩu từ nước ngoài. Tuy nhiên, các nhà phân tích cảnh báo rằng điều này có thể không mang lại hiệu quả như kỳ vọng, đặc biệt khi nền kinh tế Mỹ hiện đang gần đạt trạng thái toàn dụng lao động.

Ông Olu Sonola, giám đốc nghiên cứu kinh tế Mỹ tại Fitch Ratings, nhận xét: "Mức thuế quan trung bình của Mỹ đối với toàn bộ hàng nhập khẩu sẽ tăng lên 22%, mức cao nhất kể từ năm 1910. Đây là một động thái thay đổi cuộc chơi không chỉ đối với kinh tế Mỹ mà còn đối với toàn cầu. Nguy cơ suy thoái kinh tế là rất cao".

Nếu các công ty Mỹ không thể tìm được nguồn cung nội địa thay thế với giá cả hợp lý, người tiêu dùng sẽ phải chịu mức giá cao hơn, làm giảm sức mua và có thể dẫn đến suy thoái kinh tế. Các doanh nghiệp Mỹ cũng có thể bị trả đũa khi các quốc gia khác áp đặt các biện pháp thuế quan tương tự đối với hàng hóa xuất khẩu của Mỹ.

5. Ảnh hưởng đến Việt Nam

Là một trong những nền kinh tế có độ mở cao và phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu, Việt Nam chắc chắn sẽ chịu tác động từ chính sách thuế quan mới của Mỹ.

+ Xuất khẩu sang Mỹ gặp khó khăn: Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, với các mặt hàng chủ lực như dệt may, giày dép, điện tử, gỗ và thủy sản. Nếu thuế quan tăng cao, các doanh nghiệp Việt Nam có thể đối mặt với áp lực chi phí gia tăng và mất lợi thế cạnh tranh so với các nước khác.

+ Chuỗi cung ứng bị ảnh hưởng: Việt Nam là một phần quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt trong các ngành như điện tử và sản xuất công nghiệp. Nếu căng thẳng thương mại Mỹ - Trung leo thang, Việt Nam có thể vừa hưởng lợi từ sự dịch chuyển sản xuất, nhưng cũng chịu ảnh hưởng tiêu cực khi chi phí nguyên liệu và linh kiện đầu vào tăng cao.

+ Áp lực tỷ giá và lạm phát: Việc Mỹ tăng thuế có thể làm đồng USD mạnh lên, gây áp lực lên tỷ giá của Việt Nam đồng. Nếu Việt Nam phải điều chỉnh chính sách tiền tệ để duy trì tính cạnh tranh của hàng xuất khẩu, điều này có thể tác động đến lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô.

Dù vậy, Việt Nam cũng có thể tận dụng cơ hội để mở rộng thị trường sang các khu vực khác như EU và ASEAN, đồng thời đẩy mạnh cải cách nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh.

6. Tương lai của nền kinh tế toàn cầu

Tổng giám đốc IMF, bà Kristalina Georgieva, nhận định rằng mặc dù suy thoái toàn cầu chưa xảy ra ngay lập tức, nhưng những tác động tiêu cực của thuế quan đối ứng sẽ dần bộc lộ. IMF đã hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu năm 2024 xuống còn 3,3%, với những ảnh hưởng khác nhau đến từng nền kinh tế.

Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), bà Christine Lagarde, cảnh báo rằng "thế giới đang tiến tới một kỷ nguyên phân mảnh và bất ổn hơn". Bà nhấn mạnh châu Âu cần nhanh chóng đẩy mạnh cải cách kinh tế để cạnh tranh trong "thế giới đảo ngược" do các chính sách bảo hộ của Mỹ gây ra.

Với tình hình hiện tại, câu hỏi đặt ra là liệu thuế quan đối ứng có thực sự giúp ông Trump đạt được mục tiêu thúc đẩy sản xuất nội địa hay chỉ gây ra sự gián đoạn và bất ổn trên toàn cầu? Đây vẫn là một dấu hỏi lớn đối với các nhà kinh tế và giới hoạch định chính sách trên thế giới.

----

KYNKO VIỆT NAM - CHẤT LƯỢNG TẠO NÊN UY TÍN

- Địa chỉ: 226 Phố Vạn Phúc, P. Liễu Giai, Q. Ba Đình, TP. Hà Nội.

- Hotline: 0868 576 403 - Zalo: 0868 576 403

- Email: kynkovietnam@gmail.com

- Website: https://kynkovietnam.com